Hradok

Hradok

subiektywna ocena miejsca: ******

opracowanie: Agnieszka Romańska i Grzegorz Zieliński
zdjęcia: Agnieszka Romańska i Grzegorz Zieliński

Rejon

Hradok jest położony w paśmie górskim Vtačnik, niedaleko od miasta Zemianske Kostolany (ok. 5 km. na płd.- wsch.), Słowacja.

Rodzaj wspinania

Rejon ten tworzy ściana starego andezytowego kamieniołomu o wysokości dochodzącej do 100 m. Na ścianie poprowadzono ok. 40 dróg o trudnościach od IV do X w słowackiej wersji skali UIAA. Drogi są 1-4 wyciągowe, a wspinanie ma charakter pośredni pomiędzy typowo skałkowym i górskim.

Andezyt, z którego zbudowany jest mur skał w Hradoku to skała wulkaniczna, przypominająca nieco granit – podobne formacje, właściwości tarciowe jednak są lepsze – andezyt charakteryzuje się tarciem prawie tak dobrym jak piaskowiec, choć w przeciwieństwie do piaskowca jest skałą na tyle twardą i litą, że można bez obaw osadzać kości.

Dobre tarcie umożliwia nawet jako takie wspinanie po mokrej skale (sprawdzono osobiście). Mimo że rejon jest w dużej części pozostałością po starym kamieniołomie, to skała ma charakter naturalny, miejscami zdążyła nawet tu i ówdzie pozarastać. Przeważają chwyty obłe lub krawądkowe. Wśród formacji skalnych dominują pionowe płyty, zacięcia lub rysy, małe okapiki to raczej urozmaicenie na drodze. Pomimo, że Hradok uchodzi za jeden z lepiej ubezpieczonych rejonów na Słowacji, daleko mu nawet do polskich skałek. Dlatego obowiązkowo należy zabrać ze sobą komplet kości lub/i friendów. Stałe przeloty to ringi lub spity – na trudniejszych drogach (od 7 w górę) umieszczone co 3-4 metry, a na łatwiejszych tylko w trudniejszych miejscach. Trudniejsze drogi także niekoniecznie muszą posiadać komplet przelotów.
Sporo jest dróg dwu i trzywyciągowych o wycenach od 6 do 7 (drogi podzielone są często na trzy wyciągi, aby ułatwić prowadzenie liny – nie z powodu wysokości skały). Wycofy i powrót – zjazdami lub zejście wyjątkowo nieprzyjemną ścieżką dokoła masywu. Polecamy rejon wszystkim, którzy zamierzają potrenować przed wspinaczką górską.
Obowiązkowa droga w rejonie to „Direttissima” Hradoka (przewieszone zacięcie po klamach o wycenie „słowackie VII-” – realnie to syte VI.1+), dla ekstremalistów jest dróżka w przewieszonej płycie tuż na prawo od direttissimy, o wycenie X (poprowadzona w 2001 r.), z charakterystycznymi ringami w kolorze żółtym.

Wystawa ściany jest południowa, choć załamania muru powodują różnice w nasłonecznieniu niektórych jego fragmentów. Pomimo górskiego klimatu upalne lato nie jest odpowiednią porą na wspinanie w Hradoku. Optymalna pora roku to późna wiosna (maj-czerwiec) lub wczesna jesień (wrzesień – październik).

Dokładne położenie oraz dojazd

Należy dojechać do miejscowości Zemianske Kostolany (na trasie Previdza – Nitra) – charakterystyczny wielki komin – i skręcić w odpowiednią drogę prowadzącą w głąb masywu Vtačnika (na płd.-wschód). Droga ta prowadzi w stronę najwyższego szczytu tego masywu. Dojeżdża się po paru kilometrach do polanki (po lewej), z której startuje stroma ścieżka w górę. Na polance należy zaparkować samochód i dalej pieszo ok. 200 m. wspomnianą bardzo stromą ścieżką pod górę – na końcu polanka biwakowa. Skała jest widoczna dopiero stąd. Auto jest raczej niezbędne.

Jako że orientacja w terenie nie należy do najłatwiejszych, warto się zaopatrzyć w słowacką mapę 1:50000 tego rejonu (do nabycia w dobrych sklepach i księgarniach turystycznych w Polsce) lub wybrać się tam z kimś kto już był wcześniej w rejonie.

Krótka historia rejonu

Hradok jest odwiedzany przez wspinaczy co najmniej od lat 80-tych XX w., a możliwe że nawet wcześniej (jest to pozostałość po wielkim kamieniołomie andezytu, wspinanie zaczęło się prawdopodobnie niedługo po zakończeniu eksploatacji kamienia). Charakter wspinania – skałkowo-górski, przeważają raczej formacje pionowe, niespecjalnie rokujące na prowadzenie bardzo trudnych dróg, wyjątek – poprowadzona w 2001 r. „Superparada” Tomasa Pilki [10- lub 10 UIAA].
Polacy jeżdżą tu od kilkunastu lat.

Prywatne doświadczenia

„Diretissima Hradoka” 7- [słowackie :)] to droga obok której nie można przejść obojętnie, jest wizytówką rejonu.
Z pozostałych dróg w zasadzie każda jest na swój sposób warta polecenia.

Noclegi i inne patenty

Miejsce na biwak znajduje się na małej, acz sympatycznej polance tuż przy ścianie, miejsca jest na kilkanaście namiotów. Wąska ścieżka w dół prowadzi do lodowatego strumyczka – jedynego źródła wody (ok. 50 m. od biwaku). W weekendy polanka jest oblegana przez autochtonów. Prowiant i piwo w Zemianskich Kostolanach.

Przewodniki i mapy, strony www

http://www.jamesak.sk/sprskalk.htm

Inne

Zamek w Bojnicach koło Previdzy [ok. 30 km. na płn.-zach.] – przykład wyrafinowanego kiczu (mniej więcej cos w stylu zamków Ludwika Bawarskiego, mieszanina różnych stylów z przewagą operetkowego), na początku maja odbywa się tam impreza pt. „festiwal duchów i czarów”. Dla amatorów wędrówek – pasmo Vtaćnika do dyspozycji.

Galeria

Wspinaczka na głównej ścianie Hradoka arch. A. Romańska i G. Zieliński	Wspinaczka na głównej ścianie Hradoka arch. A. Romańska i G. Zieliński	Hradok arch. A. Romańska i G. Zieliński
Główna ściana Hradoka arch. A. Romańska i G. Zieliński	Jedna ze ścian Hradoka arch. A. Romańska i G. Zieliński